Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι όταν αναφερόμαστε στις ποικιλίες ή τα είδη του κακάο, στην πραγματικότητα εννοούμε τα είδη των κακαόδεντρων, των δέντρων που μας δίνουν ως καρπό το κακάο. Παρόλα αυτά, πολλές φορές αναφερόμαστε με τον ίδιο τρόπο και στους σπόρους του κακάο.
Έτσι, έχουμε τρεις κύριες κατηγορίες κακαόδεντρων
Criollo: Μία από τις καλύτερες ποικιλίες με λεπτό, φρουτώδες και κάπως πικρό άρωμα. Η ποικιλία αυτή ευδοκιμεί στο Εκουαδόρ και τη Βενεζουέλα και συνήθως πωλείται σε πολύ υψηλές τιμές. Από την άλλη τα δέντρα αυτά δεν παράγουν τόσους πολλούς καρπούς και έτσι οι καρποί του είναι πιο σπάνιοι από τις άλλες ποικιλίες κάτι που προφανώς ανεβάζει και άλλο την τιμή τους.
Forastero: Είναι η πιο διαδεδομένη ποικιλία καθώς το 90% της παγκόσμιας παραγωγής κακάο προέρχεται από αυτά τα δέντρα. Οι σπόροι αυτοί φυτρώνουν επάνω σε μεγάλα και γερά κακαόδεντρα και χαρακτηριστικό τους είναι η υψηλή περιεκτικότητα σε λίπη.
Trinitario: Η ποικιλία αυτή προέρχεται από τη διασταύρωση των δύο προηγούμενων και έτσι χαρακτηρίζεται από τα πλεονεκτήματα και των δύο. Εξάλλου, πολλοί ειδικοί ισχυρίζονται ότι είναι οι καρποί των δέντρων αυτών είναι καλύτερης ποιότητας από αυτούς που παράγει η ποικιλία Forastero. Πήρε το όνομά της από το Τρινιδάδ, από το οποίο και προέρχεται. Είναι τα ανθεκτικότερα κακαόδεντρα στις ασθένειες.
Amenolado: Οι καρποί του αναφέρονται και ως “Arriba” και είναι μια ποικιλία του δέντρου Forastero. Στην πραγματικότητα, είναι η μόνη ποικιλία του με λεπτό και ήπιο άρωμα.
Nacional: Ο καρπός αυτός ονομάζεται επίσης “Arriba” και προέρχεται από ποικιλία του Forastero. Καλλιεργείται αποκλειστικά στο Εκουαδόρ και οι καρποί του θεωρούνται από τους καλύτερους στον κόσμο.